De spelers in het inkoopstelsel aan de slag met integriteit
Integriteit speelt bij Inkoop een belangrijke rol en raakt ons allemaal. Er zijn nogal wat grijze gebieden waardoor je je al snel op glad ijs begeeft. Wat doe je als er door een "interne klant" druk op je wordt uitgeoefend om een specifieke leverancier te contracteren? Wat doe je als je fraude bij een leverancier vermoedt? Hoe ga jij om met marktpartijen waar je vaak mee samenwerkt, zie je ze als collega of staan ze toch wat meer op afstand? Allemaal vragen waar onze beroepsgroep elke dag mee worstelt. Dilemma’s die allemaal aan bod kwamen tijdens de online Integriteitsgame op woensdag 19 januari. De game is een initiatief van IUC DJI (onderdeel van SSC DJI) en IUC RIS.
De integriteitsgame
Er zijn veel gedragscodes en regels over integriteit. Die gedragscodes en regels geven echter in veel situaties die we in de dagelijkse praktijk tegenkomen, geen antwoord op de vraag hoe je moet handelen. Het is dus belangrijk om regelmatig met elkaar het gesprek hierover aan te gaan. Hoe kijk jij aan tegen dilemma’s die we elke dag tegenkomen in ons werk en in onze samenwerking met elkaar? De serious game helpt jou om te snappen dat het niet zwart-wit is en roept vrijwel altijd emoties op. In de game werken we met situaties uit de dagelijkse praktijk die daardoor voor de meeste deelnemers herkenbaar zijn.
Integriteit standaard op de agenda
Rolf Valenteijn (Afdelingshoofd Inkoop- en Aanbestedingsbeleid Rijk) verzorgde de opening van de game. Rolf is blij met de mooie vertegenwoordiging vandaag van beleid, opdrachtgevers, inkopers en marktpartijen. Dat zijn namelijk de actoren die in het stelsel zo veel met elkaar te maken hebben. Rolf: ‘Ik vind het heel belangrijk om integriteit op de agenda te houden. Doe je dat niet en het verdwijnt naar de achtergrond, dan vervliegt het. Vanuit onze rol bespreken we het jaarlijks met de CDI’s en komt het terug in mijn afdelingsoverleggen. Integriteit is vooral moeilijk in het grote grijze gebied waar je op je eigen morele kompas moet varen. Als er twijfels ontstaan is het heel belangrijk dat je daar met elkaar over in gesprek gaat. In de essentie gaat het om ambtelijk vakmanschap, maar ook om een zakelijke, betrouwbare, professionele partner naar de markt te zijn. Het gaat om vertrouwen in de overheid. Het creëren van een integere overheid, dat doen we met z’n allen.’
Van start!
Juist door die grijze gebieden spelen we de integriteitsgame. Wat namelijk voor de één een integriteitsissue is, is dat voor een ander niet. Daarom is het van belang bepaalde situaties te herkennen en bewustwording te creëren. De game wordt begeleid door Erwin van Gorkum (hoofd IUC DJI) en Richard Lennartz (directeur IUC RIS). Door het delen van hun eigen ervaringen op integriteit introduceerden ze de game aan de deelnemers. Eerst ging iedereen individueel aan de slag met iets meer dan 20 situaties. Daar maakte ze individueel hun eigen keuze per dilemma. Dat bleek al vrij lastig. Je kijkt toch vooral vanuit je eigen perspectief en dan is het uitdagend om vanuit een ander perspectief te kijken. Dat is ook juist een van de insteken van de game om je in een ander te verplaatsen. Welk antwoord is de juiste? Het mooie aan de heel game is dat er juist geen goed of fout antwoord is. Je kiest met een bepaalde reden voor een antwoord. En over die reden gaan de deelnemers in samengestelde groepen met elkaar in gesprek.
Met elkaar in gesprek
In de deelsessies gingen leveranciers en rijksambtenaren met elkaar in gesprek over de dilemma’s. Ondanks dat er wat verschil in mening was, bleek er vooral begrip voor elkaar. Ieder redeneert toch uit zijn of haar eigen rol en perspectief. Het was vooral ook interessant om je in een ander te verplaatsen. Je hebt toch allemaal een eigen normen en waardenkader waaruit je put en op basis waarvan je keuzes maakt. Maar zo lang je met elkaar het gesprek voert, creëer je wederzijds begrip en transparantie.
Een tip was ook: maak de afstand tussen elkaar kleiner en niet groter. Stap op elkaar af, ga het gesprek met elkaar aan en deel je kennis met elkaar. We werken in hetzelfde wereldje, alleen zit je niet aan dezelfde kant van de tafel. Vandaag bereikten we het doel van deze game en zelfs meer. Sommige deelnemers gaan elkaar buiten deze game opzoeken om verder te praten over dit soort “integriteitsissues”. De eerste afspraken zijn al gemaakt.
Ervaringen delen met elkaar
Na alle deelsessies kwamen alle deelnemers plenair bij elkaar. De ervaringen waren positief. Het was vooral een interessante game waarin je door prikkelende voorbeelden met elkaar in gesprek ging. Er werd met elkaar gediscussieerd vanuit verschillende invalshoeken wat veel waardevolle inzichten opleverden.
Een van de belangrijkste inzichten van vandaag: “We verschillen toch niet zoveel van mening”. Je vormt je mening vanuit je eigen rol, positie en perspectief. Maar als je het plat naast elkaar zet, zit er toch niet veel verschil in. Door het voeren van dit soort gesprekken raak je op elkaar ingespeeld, creëer je begrip voor elkaars positie en weet je wat je van elkaar kunt verwachten.
Tot de volgende keer?
Op 21 september doen we het nog een keer dunnetjes over. Maar dan hopelijk fysiek op een locatie van DJI in Nieuwersluis. Heb je interesse? Laat het Erwin van Gorkum of Richard Lennartz gerust alvast weten.