Duoblog Richard Lennartz & Mieke Hoezen: de Donkere Olympische wolk van Sven Kramer

Weblogs

PyeongChang februari 2018. Olympische Spelen in Zuid-Korea en we kijken naar de afsluitende 10km van de Allround. Voor de start stond onze Nederlandse favoriet Sven Kramer stevig op plaats 1. Hij hoeft alleen nog maar te verdedigen, en dat op zijn favoriete afstand. De afstand waar hij 8 jaar geleden geen Olympisch Goud binnenhaalde, enkel en alleen vanwege zijn eigen fout: de Beruchte Wissel.

Richard Lennartz

Stond al bovenaan, nu ook beste tijd op 10km

Dat verdedigen begint goed: hij heeft een dijk van een tijd neergezet. 12.46 min en dat is geen verdediging maar een regelrechte frontale aanval. Echt een hele snelle tijd. Zijn vele inspanningen betalen zich uit in een titel.

Althans, daar lijkt het op. Er komen weliswaar nog enkele goede schaatsers, maar naar verwachting komen die niet aan de tijd van Sven. En dat gebeurt ook niet. Hij is de beste. De schaatsers die na hem komen zijn allemaal minder. Sommige zelfs stukken minder.

Nieuwe spelregel: punten op basis van wat andere rijders aan tijd neerzetten

Maar…de ISU heeft een nieuwe spelregel ingevoerd. Bij de oude spelregel extrapoleerde men gewoon de tijden op de korte afstanden naar de langere afstanden. Voorbeeld: een verschil van 0,5 seconden op de 500 meter leidde dan tot een goed te maken verschil op de 10km van 20 x 0,5 sec = 10 seconden.

Bij deze nieuwe spelregel zet men de ranking per afstand om in punten. Het aantal punten hangt af van wat de schaatsers aan tijden rijden. Je weet vooraf dus niet precies hoeveel punten je krijgt bij welke tijd. Voorbeeld: de snelste tijd op de 500m is 34.45 seconden. Degene die dat heeft krijgt 100 punten. Voor de eerste elke 0,3 seconde langzamer gaan er per 0,1 seconde 20 punten vanaf, daarna voor elke 0,1 seconde 5 punten. 

En dan komt het eindklassement in beeld (schrikken!)….

Een van de 18 deelnemers is niet gestart op de 10km. Voorafgaand aan de start stond deze uitvaller  17e in het algemeen klassement. Omdat hij niet start, tellen ook zijn tijden bij de andere afstanden niet meer mee. Dat leidt tot andere puntentoekenningen bij die andere afstanden, en voor de 500m is dat ingrijpend want daar was de uitvaller de snelste. En dat valt voor onze Sven erg ongunstig uit. Hij zakt maar liefst drie plaatsen en komt naast het podium te staan!

Ondanks dat Sven als hoogst geklasseerde aan de 10km begon, en ondanks dat hij de snelste tijd heeft op de 10km. Maar dankzij iemand die 17e stond en uitvalt. De winnaar wordt een Noor die op de 10 km 7 seconden langzamer schaatste dan Sven.

Begrijpelijk? Nee!

Logisch? Nee!

Uitlegbaar? Nee!

Met dergelijke correcties worden de Olympische Spelen wel extra spannend. Maar of het er beter van wordt? Vanaf dit moment noemen we dit ‘de Donkere Olympische wolk van Sven Kramer’: wel de beste zijn maar niet winnen.

Relatieve prijsbeoordelingen 2005/6/7/8/9/10/11/12/13/14/15/16/17

Wat voor het voorbeeld van Sven geldt, geldt ook voor relatieve prijsbeoordelingen. En voor de meeste relatieve prijsbeoordelingen geldt:

Begrijpelijk? Nee!

Logisch? Nee!

Uitlegbaar? Nee!

Relatieve beoordelingen werken zoals de nieuwe ISU regel. Met de beste oplossing voor de uitvraag kun je op basis van relatieve beoordeling nog steeds de opdracht verliezen.

Gelukkig zijn er heel goede alternatieven die wél begrijpelijk, logisch en uitlegbaar zijn.

Absoluut goede absolute alternatieven steeds meer toegepast

En gelukkig zijn er al veel inkoopprofessionals overgestapt naar andere beoordelingsmethoden. De opleidingen zoals die van de NEVI voorzien hier ook al sinds jaar en dag in. Net zoals het Traineeship Inkoopprofessionals van de Rijksoverheid dat de goede alternatieven op het programma van de Rijksacademie heeft staan.  

Gelukkig, geen nieuwe ISU-regels en Kramer wint. Gewoon.

Gelukkig heeft de ISU toch maar niet besloten de nieuwe spelregel in te voeren. En Sven Kramer is op de 5 km en de 10 km de beste. En het mooie is: dit keer geen foute wissel en hij wint gewoon!

Zorgen we er in 2018 voor dat we ook in aanbestedingen geen Donkere Olympische wolk van een Sven meer hebben. En dat als iemand zijn offerte onverhoopt niet wint, dat het dan komt door een foute wissel?

Richard Lennartz is directeur van de Rijksinkoopsamenwerking (RIS) en voorzitter NEVI Publiek

Mieke Hoezen lachend op de foto

Reactie van vaste tegenlezer Mieke Hoezen

Richard, ik begrijp je redenering volkomen. Relatief beoordelen (de Donkere Olympische wolk van de aanbestedingswereld) lijkt niet te matchen met de principes van aanbesteden (transparantie, gelijke behandeling, objectiviteit). Tegelijkertijd kan ik me voorstellen dat een dergelijke manier van scoren ook nuttig kan zijn. Bijvoorbeeld wanneer je nieuwe toetreders een kans wil geven, of geen enkel idee hebt wat redelijke prijzen zijn.

Met Nederlands succes géén klapschaats

Zeg nou zelf: schaatsen kijken wordt wel interessanter wanneer niet vooraf al vast staat dat Nederland goud, zilver en brons mee naar huis neemt. Een beetje strijd is wel mooi om te zien en stimuleert innovatie bovendien. Als Nederland begin jaren ’90 net zo succesvol was geweest in schaatsen als momenteel, was het minder waarschijnlijk dat de klapschaats op topniveau zou zijn geïntroduceerd.

Daarmee wil ik echter niet zeggen dat ik voorstander ben van relatief beoordelen. Integendeel. Nieuwe toetreders kun je ook een kans geven door absolute beoordeling van kwaliteiten die je belangrijk vindt. Zoals in de Formule 1, waar naast prijzen voor stuurmanskunst ook een klassement voor constructeurs bestaat. Beide op volledig objectieve gronden.

Aanbesteden is een jurysport

Wat dat betreft gaat de vergelijking met schaatsen wel mank. Aanbesteden is vaak meer een jurysport, vergelijkbaar met turnen en paardrijden. In deze sporten zijn er wel objectieve criteria, maar blijft de hoogte van je eindcijfer afhankelijk van wat de juryleden zien. Wat niet wegneemt, dat ruiters en turners aan het eind van hun kür/oefening echt wel weten of ze het goed of minder goed hebben gedaan, en daarmee of ze al dan niet kans maken op een podiumplaats.

Het lijkt me een mooi streven om in aanbestedingsland eenzelfde mate van comfort te bieden aan onze inschrijvers: dat ze enigszins kunnen inschatten of zij een winnende inschrijving hebben gedaan of niet. Absoluut beoordelen is daarbij een eerste goede stap.

Mieke is nauw betrokken bij het inkoopwerkveld. Momenteel als bestuursadviseur Kennis en Netwerkkwaliteit, eerder als inkoopadviseur GWW. Ze is gepromoveerd op de ontwikkeling van contacten en contracten tussen OG en ON onder invloed van de aanbestedingsmethode concurrentiegerichte dialoog.

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.