Weblogbericht | 23-09-2024 | Richard Lennartz

Ik lees er van alles over

Vaak gaat het over de enorme schoonheid van het land. Over de rust en de ruimte die je daar ervaart. Over de kiwi's. Enige tijd las ik regelmatig over de wijze waarop ze het gehele land Coronavrij hebben gekregen. Nog vaker hoor ik dat het een land is die je op je bucket list zou moeten zetten. Wat ik minder vaak hoor, maar wel echt een stevige ontwikkeling doormaakt is: ruimte geven aan de oorspronkelijke Maori bevolking. Niet alleen fysieke ruimte, maar ook mentale en politieke ruimte. Onderdeel van de introductie op een universiteit speelt zich zelfs een dag af tussen de Maori bevolking.

Maar nooit over inkoop

Echt nooit. Helemaal nooit. Niet in positieve en niet in negatieve zin. Ik had dus feitelijk geen onderbouwd idee.

Ik had er wel een beeld bij

Het ligt erg afgelegen van de rest van de wereld, dus aan het einde van veel distributieketens. Het lijkt me een net en gereguleerd land. De publieke inkoop komt waarschijnlijk wel een beetje overeen met die van andere westerse landen met een aanbestedingswet, waarvan iedereen vindt dat die wel wat ruimer mag zijn. Maar verder kwam ik niet.

We kunnen van hun leren denken in ecosystemen

Daar kwam ik achter tijdens een tweejaarlijkse conferentie en workshop van IRSPP.  Daar waren vertegenwoordigers uit Nieuw-Zeeland aanwezig die vertelden hoe bij hun aanbestedingen wettelijk gereguleerd zijn.

Wat kunnen we dan leren?

Dat je helemaal geen aanbestedingswetgeving nodig hebt om de inkoop netjes te regelen...
Dat je ook zonder wettelijke regels voor de inkoop, inkoop bureaucratisch kunt maken...

In Nederland begon ik enkele jaren geleden het begrip inkoopecosysteem te pluggen. Ik probeer het denken in ecosystemen in de praktijk te brengen, anderen ermee te inspireren en ook hun denkwijze erdoor te laten leiden. Wat lopen we toch achter in Nederland... Het ecosysteem denken blijkt in Nieuw-Zeeland de basis voor wat ze doen en hoe ze werken:

1. Ze hebben géén aanbestedingswetgeving.
2. Ze hebben géén aanbestedingswetgeving.
3. Ze hebben géén aanbestedingswetgeving.

(Ik schrijf het 3 keer op, omdat ik het na het horen dubbel heb gecheckt.)

Werken vanuit ecosystemen zonder regels

Al jaren denken en werken ze vanuit ecosystemen. Er wordt verwacht dat je aanbestedingen gewoon netjes doet. Netjes houdt onder andere in:

•  dat je rekening houdt met alle groeperingen in de samenleving,
• dat je achterstanden probeert weg te werken,
• dat je rekening houdt met het milieu en
• dat er geen sprake is van welke vorm van nepotisme of wat dan ook.

Hoe ze toezicht houden?

Dat doet feitelijk de gehele samenleving. Door audits te houden en uitkomsten openbaar te delen. Zo voorkom je al veel ellende. Soft controls vanuit de samenleving helpen ook om bij te sturen.

Ik denk dat zo'n benadering ertoe kan leiden dat aanbesteden véél effectiever wordt. Je gaat namelijk geen zaken toepassen omdat het moet (lijstjes afvinken), maar omdat je (opdrachtgevers) veel meer intrinsiek gemotiveerd bent het goede te doen. Is het een idee om ergens een proeftuin starten?

Niet de schuld aan de wetgeving geven

Dat is de reflex bij veel collega's. Ook bij mij: ‘de wet maakt dat we bureaucratie hebben’.

Nieuw-Zeeland ervaart ook veel bureaucratie terwijl er géén regels zijn. Blijkbaar zijn we in staat om altijd wel een vorm van bureaucratie toe te passen, en anders in elk geval te ervaren.

Veel open mind gewenst!

Richard