Wat als we in de gehele publieke sector categoriemanagement voeren zoals in Zuid-Afrika? (4 van 5)

Weblogbericht | 02-03-2020 | Richard Lennartz

Ik lees er van alles over

Vroeger was dat in de krant en ging het over apartheid en de afschaffing van de apartheid. Jaren later was dat vooral via het Internet en ging het over het WK Voetbal en de vuvuzela’s. Tot ver na mijn jeugd liep daar Nelson Mandela doorheen: via krant naar moderne middelen. Eerst als verguisde én vereerde activist, later als ongelooflijk vergevingsgezinde man die Zuid-Afrika omvormde. Nu loopt hij ook nog steeds rond, maar dan in mijn hoofd als een van mijn lichtende voorbeelden. Over hem lezen wordt minder.

Als het om Zuid-Afrika gaat lees ik tegenwoordig over de gemiddelde dingen die ook in andere samenlevingen actueel zijn. Soms leuk. Vaak niet. En als sportliefhebber natuurlijk over sport met atletiek en rugby als grote uitschieters.

Maar ik lees nooit over inkoop

Vakgebied inkoop en Zuid-Afrika? Daarover las ik nooit wat. Ik hoorde er ook niet over.

Ik heb er wel een beeld bij (niet fraai)

Ik had er wel een beeld bij. De regels zijn vast niet zo strikt als bij ons in Europa. Hoewel, er zijn ook Europese landen waarvan ik soms denk `dat kan wat netter’. Laat ik de vergelijking dus houden bij ons eigen Nederland.

Als er al regels zijn, dan is de naleving vast niet zo strikt als bij ons. Concepten als categoriemanagement kennen ze daar hooguit alleen uit een vakblad dat ze wellicht een keer hebben gelezen. Maar toepassen van categoriemanagement? Dat in de verste verte nog niet.

We kunnen leren van hun categoriemanagement

Daar kwam ik achter tijdens een tweejaarlijkse conferentie/workshop. Daar was een vertegenwoordiger uit Zuid-Afrika aanwezig. Iedereen brengt een case uit zijn land mee, en deze had als case de leermiddelen voor het onderwijs.

Binnen de publieke sector zijn we bezig om via inkoop allerlei beleidsdoelstellingen te realiseren. Die prikkels om dat te doen zijn niet nieuw. Evenmin als het inzicht dat dat via inkoop kan. En toch kunnen we leren van een land als Zuid-Afrika als het gaat om categoriemanagement.

Wat kunnen we dan leren?

Dat de inkopers zich niet beschouwen als een verlengstuk van de inkoop, maar als een verlengstuk van beleid. Ze beginnen bij het tot in de haarvaten doorgronden van de lokale en regionale samenlevingen en hun omstandigheden, de lokale en regionale markten, infrastructuur, leveranciers en distributielijnen etc. En gezien de omvang van Zuid-Afrika en de verscheidenheid daarbinnen: dat is veeleisend inleven.

Met dat diepgaande inzicht bouwen ze vervolgens hun categorieplan en ontwikkelen ze hun strategie. Die strategie gaat ook over inkoop, maar niet alleen. Leidend in die strategie is hoe ze ervoor kunnen zorgen in elk gebied de doelstellingen die ze nastreven, ook te realiseren. De categoriestrategie is dan ook geen inkoopstrategie, maar een realisatiestrategie.  Op die manier hebben ze via de inkoop van leermiddelen, het onderwijs in als die lokale en regionale gebieden op een hoger niveau kunnen brengen. Moet niet elke inkoper zeggen: ik moet niet inkopen, maar beleid helpen realiseren! Moet niet elke beleidsmaker zeggen: inkoop is niet van de Inkooporganisatie, maar is van mij!

Hebben we dat niet in Nederland ook al?

Een beetje, zeker. Zo zijn er inkopers in Nederland die een markt helemaal doorgronden, beleidsdoelen van het Kabinet en hun eigen businessdoelen realiseren waarbij ze rekening houden met specifieke omstandigheden in de markt. In oktober 2019 heeft de Tweede Kamer bovendien ingestemd om bij het inkopen het realiseren van nog meer beleidsdoelen na te streven. Het begin is er dus zeker. Nu de verbreding en versnelling.

Veel open mind gewenst!

Richard

#openmind #lerenvananderen #vooroordelenelimineren #inkoopecosysteem